در این کتاب، موضوعات مختلفی مانند اخلاق، احکام، تاریخ، علم، معارف قرآنی و... به تفصیل بررسی می‌شوند. هدف اصلی این کتاب، فهم بهتر و عمیق‌تر مفاهیم موجود در قرآن و ارتباط آنها با مسائل معاصر و زندگی روزمره افراد است. این کتاب با ارائه تفسیر‌های متنوع و روش‌های نوین درک و فهم قرآن کریم را تسهیل می‌دهد.
این کتاب بر اساس سرفصل‌های درس معارف اسلامی نگاشته شده و به تفسیر موضوعی بخشی از آیات قرآن کریم می‌پردازد. ابتدا در بخش اول این اثر، به مباحث مقدماتی تفسیر پرداخته می‌شود. سپس در بخش دوم، طی نه فصل به تفسیر معارف قرآن به تفصیل پرداخته شده است.
تنوع، گستردگی و جذابیت ساختار و محتوای قرآن منجر به بررسی این کتاب از منظرهای مختلف توسط اندیشمندان و دین‌پژوهان شده است. از طریق تدبر و مطالعه در آیات قرآن و سخنان پیامبر، ما می‌یابیم که جاودانگی قرآن با سه عامل اساسی که از آنها به اسرار و رموز و جاودانگی قرآن اشاره می‌شود، تضمین شده است. این کتاب جزو مجموعه کتب درسی دانشگاهی است.
با برکت انقلاب اسلامی و فداکاری شهیدان و ایثارگران، عشق به قرآن و تحقیق در زمینه قرآن در ایران دوباره زنده شد و ارتباط با قرآن در زمینه‌های آموزشی و پژوهشی تقویت یافت. به این دلیل، شورای عالی انقلاب فرهنگی و کمیته برنامه‌ریزی دروس معارف اسلامی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با تغییرات گسترده در سرفصل‌های دروس معارف اسلامی، تفسیر موضوعی قرآن کریم را به عنوان 2 واحد درسی برای دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور تصویب کردند.
